Đông trùng hạ thảo là gì?
Đông trùng hạ thảo theo cách hiểu dân gian thì mùa đông là con trùng, mùa hạ là thân thảo. Nó là sự kết hợp của côn trùng và thực vật.
Đông trùng hạ thảo tự nhiên
Vào mùa đông ẩm ướt, nấm bắt đầu ký sinh lên sâu non và hút hết chất dinh dưỡng từ bên trong khiến sâu non chết dần. Lúc này, bề ngoài của chúng sẽ giống như những con côn trùng (động vật). Nhưng đến mùa hè, nấm mọc ra khỏi sâu thành ngọn cỏ (thực vật/thảo mộc), vươn lên khỏi mặt đất và phát tán các bào tử. Trong tự nhiên, loài thảo dược quý hiếm này được tìm thấy ở những ngọn núi cao 4 - 5.000 m thuộc Tây Tạng (Trung Quốc), Bhutan. Tuy nhiên, đông trùng hạ thảo đang có nguy cơ tuyệt chủng do mang lại kinh tế cao, khiến hoạt động khai thác tràn lan.
Đông trùng hạ thảo nuôi trồng
Đông trùng hạ thảo tự nhiên thời gian hình thành lâu nên số lượng ít, trong khi hàm lượng dinh dưỡng trong đông trùng cao nên nhu cầu sử dụng lớn, đẩy giá thành lên. Vì vậy các chuyên gia đã nghiên cứu nhân giống đông trùng hạ thảo từ loại nấm sinensis nhưng vật chủ là nhộng tằm hoặc sinh khối, nuôi trong phòng thí nghiệm.Phương pháp nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo
- Phương pháp này là thu được đông trùng hạ thảo tươi có thành phần hoạt chất tương tự đông trùng hạ thảo nguyên con. Hàm lượng dinh dưỡng cao. Thời gian nuôi cấy mất 2 - 2.5 tháng là có thể thu hoạch và cho sản lượng lớn.
- Thành phẩm thu được là nhộng tằm và sợi nấm quả thể. Quy trình trồng nấm mô phỏng gần giống nhất với quá trình hình thành, phát triển của đông trùng hạ thảo tự nhiên nên sản phẩm được ưa chuộng hơn và giá thành cũng cao hơn phương pháp nuôi cấy sinh khối.
2. Nuôi cấy trên sinh khối
- Kĩ thuật và quá trình nuôi trồng
Đặc điểm nhận biết đông trùng hạ thảo tự nhiên
- Phần thân sâu và nấm nối liền với nhau, tổng chiều dài khoảng 10 – 11cm, rộng khoảng 10mm.
- Phần thân có hình dạng giống con tằm, dài 3 – 5cm, có màu vàng sẫm hoặc màu nâu vàng sẫm.
- Thân có nhiều vân ngang, ở phần đầu nhỏ hơn, màu đỏ sẫm và có các vằn khía rõ ràng. Thân dễ bị gãy, bên trong có ruột màu trắng ngả vàng, nhìn thấy ruột hình chữ V.
- Phần thảo mọc thẳng đứng giống chiếc gậy, có màu nâu sẫm, vỏ xù xì mang hạt chứa nang bào tử. Phần đầu phình to, dẻo dai, khó bẻ gãy ngay cả khi đã sấy khô.
- Có 8 cặp chân nhưng chỉ có 4 cặp ở giữa bụng lộ rõ.
Hướng dẫn phân biệt đông trùng hạ thảo thật – giả
- Quan sát hình dáng bên ngoài
- Dựa vào mùi hương
- Nhận biết qua mùi vị
Phân loại đông trùng hạ thảo
Ngày nay, nhờ sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật mà nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam đã nuôi cấy thành công đông trùng hạ thảo nhân tạo. Do đó, thực tế trên thị trường có nhiều loại khác nhau.
- Theo nguồn gốc của đông trùng hạ thảo
- Tự nhiên: Vô cùng quý hiếm với hàm lượng dưỡng chất cao nhất, được tìm thấy ở Tây Tạng, Bhutan và một số tỉnh của Trung Quốc. Giá thành đắt đỏ dao động khoảng 1.5 – 2 tỷ đồng/kg, sản lượng khai thác một năm chưa đến 80kg.
- Nhân tạo: Nuôi cấy nấm trên cơ thể ấu trùng nhộng tằm hoặc trên cơ chất như gạo lứt, ngô, đậu xanh, vỏ trứng,…và thu hoạch nấm. Giá thành đa dạng tùy chất lượng, khoảng 40 – 55 triệu đồng/kg khô.
Gồm đông trùng hạ thảo tươi hoặc phơi sấy khô, mỗi loại có đặc điểm và cách sử dụng khác nhau.
- Loại tươi: Khai thác chưa quá 1 tháng, được bảo quản trong nhiệt độ thấp, đặc trưng bởi mùi thơm hơi nồng của nấm. Đây là loại có hàm lượng dưỡng chất cao nhất.
- Loại khô: Được xử lý nhiệt phân bằng cách phơi, sấy khô từ loại tươi để tiện lợi trong bảo quản và sử dụng. Có mùi tanh nồng, hàm lượng dưỡng chất đạt khoảng 95 – 98% so với loại tươi, có thể bảo quản 3 năm.
Đông trùng hạ thảo có thể ở dạng nguyên con hoặc bào chế thành các dạng chế phẩm khác nhau.
- Nguyên con: Giữ nguyên hình dáng của con đông trùng hạ thảo gồm cả phần thân và sợi nấm. Loại này thường rất đắt, được dùng để sắc thuốc, hầm canh hoặc nhai sống.
- Dạng bột: Được nghiền nhuyễn thành dạng bột mịn, thường dùng để nấu cháo, pha trà.
- Dạng nước: Chiết xuất thành dạng nước, có thể kết hợp thêm nhiều thành phần khác và đóng thành chai, dùng để uống trực tiếp.
- Dạng viên nang: Là dạng bột mịn nhưng đóng thành viên nang để dễ sử dụng và bảo quản.
- Dạng trà túi lọc: Được đóng thành túi lọc trà, dùng để uống hàng ngày rất tiện lợi.
Giá đông trùng hạ thảo
- Đông trùng hạ thảo được nuôi cấy trên nhộng tằm tươi giá bán khoảng 8 triệu/100 g và 6 – 7 triệu/20 g sấy khô.
- Loại đông trùng hạ thảo nuôi cấy quả thể tươi có giá tham khảo 2 triệu/kg
- Đông trùng hạ thảo nuôi cấy trên nhộng tằm sấy khô giá khoảng 6,4 triệu đồng/20 g
- Loại nuôi cấy trên quả thể khô sấy lạnh giá 3,3 triệu đồng/30 g
- Nuôi cấy cấy trên quả thể sấy đối lưu giá khoảng 1,5 triệu đồng/20 g
- Bột sinh khối giá khoảng 1,5 triệu đồng/150 g
- Loại đông trùng hạ thảo nuôi cấy thái lát giá khoảng 1 triệu đồng/500 g
Tác dụng của đông trùng hạ thảo
Đối với sức khỏe
- Theo Y học cổ truyền
- Theo Y học hiện đại
Bồi bổ sức khỏe toàn diện
Tăng cường đề kháng, tạo hàng rào bảo vệ, phòng ngừa bệnh tật
Đông trùng hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác nhau
- Phòng ngừa bệnh tim mạch: Hoạt chất D-mannitol giúp ổn định nhịp tim, lưu thông tuần hoàn máu, giảm nồng độ cholesterol trong máu, ngăn ngừa mỡ máu. Nhờ đó, phòng ngừa bệnh đột quỵ, viêm cơ tim và tắc nghẽn động mạch.
- Giảm cholesterol trong máu: Điều hòa, ổn định nồng độ cholesterol trong máu, giảm chất béo dư thừa, ngừa xơ vữa động mạch, tốt cho người béo phì, máu nhiễm mỡ.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường tuýp 2: Ổn định đường huyết, bồi bổ cơ thể tích cực cho người tiểu đường.
- Bổ thận, hỗ trợ chữa các bệnh về thận: Phục hồi, tăng cường chức năng thận, hỗ trợ điều trị suy thận, tiểu đêm, tiểu rắt. Đồng thời ngăn chặn, phòng ngừa suy thận, sỏi thận.
- Hỗ trợ chữa bệnh ở phổi: Acid amin tăng cường trao đổi oxy, làm sạch phổi, tái tạo tế bào phổi, đặc biệt ở người hút thuốc. Giúp giảm ho, tiêu đờm, hỗ trợ chữa viêm phế quản, hen suyễn, ho lâu ngày, ho ra máu,…
- Hỗ trợ điều trị bệnh gan: Đào thải độc tố trong gan, tăng cường chức năng gan, hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ,…
- Phòng chống, hỗ trợ ung thư: Ức chế, làm chậm sự phát triển và nhân bản tế bào ung thư, hỗ trợ giảm kích thước khối u. Đồng thời bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng đề kháng và sức khỏe cho bệnh nhân ung thư.
“Thần dược” tăng cường sinh lý
- Với nam giới: Bổ thận, tráng dương, tăng cường sản sinh hormone, lưu thông khí huyết, kích thích ham muốn, kiểm soát xuất tinh sớm, cải thiện rối loạn cương dương, yếu sinh lý. Đồng thời, tăng cường số lượng và chất lượng tinh trùng, hỗ trợ điều trị vô sinh, hiếm muộn.
- Với nữ giới: Điều hòa và kích thích sản sinh nội tiết tố, tăng cường ham muốn, giảm khô hạn. Đồng thời điều hòa rối loạn kinh nguyệt, giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt, cải thiện triệu chứng tiền mãn kinh, tốt cho phụ nữ hiếm muộn, chuẩn bị mang thai.
Đăng nhận xét